Waarom ESG niet alleen voor multinationals is
De afkorting ESG (Environmental, Social, Governance) klinkt vaak als een complex concept dat uitsluitend van toepassing is op de grootste, beursgenoteerde ondernemingen. Toch is dit een misvatting. In Nederland vormen familiebedrijven en het MKB de ruggengraat van de economie, en zij voelen de druk van de veranderende regelgeving nu al. Hoewel de EU’s Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) in eerste instantie gericht is op grote spelers, sijpelt de eis tot duurzaamheidsrapportage snel door via de toeleveringsketen. Grote klanten vragen steeds vaker om ESG-data van hun leveranciers, wat betekent dat middelgrote Nederlandse bedrijven niet langer kunnen wachten met het integreren van duurzaamheid in hun kernstrategie.
Daarnaast verhogen banken en andere financiers de druk. Het verkrijgen van krediet of gunstige rentetarieven wordt in toenemende mate gekoppeld aan aantoonbare ESG-prestaties. Voor veel familiebedrijven, die vaak een lange termijn visie hanteren, is het omarmen van deze criteria bovendien een manier om hun bestaansrecht en maatschappelijke relevantie voor de komende generaties te waarborgen.
De E, S en G uitgelegd voor de Nederlandse ondernemer
Milieu (Environmental): Meer dan alleen zonnepanelen
De 'E' gaat over de impact van uw bedrijf op de natuur en het klimaat. Dit strekt zich uit van energieverbruik en afvalmanagement tot watergebruik en de CO2-voetafdruk van uw logistiek. Nederlandse bedrijven, vaak gevestigd in dichtbevolkte gebieden, moeten zich richten op efficiëntie. Het gaat niet alleen om het investeren in groene technologieën zoals zonnepanelen, maar ook om het transparant maken van de gehele waardeketen. Denk hierbij aan het meten van Scope 3 emissies – de indirecte uitstoot die voortkomt uit activiteiten van derden, zoals aangekochte materialen. Dit vergt samenwerking en data-uitwisseling met partners in binnen- en buitenland.
Sociaal (Social): De kracht van goed werkgeverschap
Onder ‘S’ valt hoe uw bedrijf omgaat met werknemers, leveranciers, klanten en de gemeenschap. Familiebedrijven blinken hier vaak van nature in uit dankzij hun sterke lokale verankering en focus op langdurige relaties. Echter, de nieuwe realiteit vereist dat dit meetbaar en verifieerbaar is. Cruciale aspecten zijn onder meer diversiteit en inclusie, eerlijke lonen, veilige en gezonde werkomstandigheden, en de ontwikkeling van personeel. Het aantrekken en behouden van talent in de krappe Nederlandse arbeidsmarkt is direct gekoppeld aan een sterk sociaal profiel.
Bestuur (Governance): Structuur die vertrouwen wekt
Governance richt zich op leiderschap, interne controles, ethiek en transparantie. Voor familiebedrijven betekent dit vaak een kritische blik op de structuur van het bestuur en de raad van commissarissen. Is er voldoende onafhankelijk toezicht? Hoe worden ethische risico’s beheerst? Een robuuste G-factor zorgt ervoor dat de E- en S-doelstellingen ook daadwerkelijk worden behaald en dat de reputatie van het bedrijf beschermd blijft tegen schandalen of wanbeheer. Dit creëert vertrouwen bij investeerders en stakeholders.
De routekaart naar duurzame bedrijfsvoering
De eerste stap voor elk Nederlands familiebedrijf is het uitvoeren van een zogenaamde ‘materialiteitsanalyse’. Hierbij bepaalt u welke ESG-factoren voor uw specifieke sector en onderneming de grootste financiële risico’s en kansen opleveren. Niet alle ESG-criteria zijn even relevant voor een logistiek bedrijf als voor een softwareontwikkelaar. Zodra de prioriteiten duidelijk zijn, dient ESG verankerd te worden in de strategische planning. Het mag geen losstaand project zijn, maar een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering, van inkoop tot verkoop. Bedrijven die nu proactief handelen en de kansen van ESG omarmen, zullen niet alleen voldoen aan toekomstige wetgeving, maar ook hun concurrentiepositie in de Nederlandse en internationale markt aanzienlijk versterken.
